18 Ağustos 2011 Perşembe

YARATICI DRAMA'NIN EĞİTSEL VE TİYATRAL KULLANIM KONUSUNDAKİ ÇELİŞKİLİ YÖNÜNÜNÜN TARTISILMASI. YARATICI DRAMA TİYATRAL BİR TEKNİK MİDİR? YA DA EĞİTİM ARACI MIDIR?



Çocuğun yaşamla kurduğu ilişkilerin büyük bir bölümü oyun ve hayal içinde geçer. Büyüme sürecindeki çocuk türlü oyunlar oynar ve birçok oyun icat eder. Bu süreç içinde aşama aşama çevresindeki oyunlar hakkında bilgi dağarcığını geliştirir. Oyun ve tiyatro eğitim bilimi bu farklı ve değişik oyun biçimleriyle uğraşır, bunları inceler ve söz konusu oyun ve oyun formlarını tiyatro tekniğinden faydalanarak, doğaçlama yöntemi kullanarak, çocuk, ergen, genç ve yetişkinlere yönelik eğitsel süreçleri kullanır.
Oyun süreçlerindeki ve yaşam durumlarındaki dramatik anların uzmanlarca, grupiçi etkileşim süreçleri içinde yaratılması yaratıcı drama çalışmaları olarak adlandırılmaktadır.
Çocuklar da en az yetişkinler kadar bu dünyayı bizlerle paylaşmaktadır. Biz eğitimcilerin görevi çocukların dünyayı anlayabilmleri için, çevreleriyle iletişime geçmeleri için olanaklar hazırlamaktır. Onları etkin bir biçimde eğitim ortamına katmaktır. Çocuk eğitim ortamına etkin olarak katıldığında hayalgücü gelişir, düşlerini kullanmayı öğrenir, duygularını doğru bir biçimde ifade etmeyi öğrenir.
Yukarıda geçen ve yaratıcı drama ile içiçe ilişkisi olan eğitimbilimi, insanlararası karşılıklı davranışları öğrenilebilirliği ve öğretilebilirliği ile uğraşır. Yaratıcı drama grupla yapılan bir etkinliktir. Bu da ortak olarak uygulanan ve yaşanan davranışların öğrenilmesine yol açar. Yaratıcı dramadaki öğrenme bir tür yeniden yapılandırmadır ve öğrenciler bu bilgilerini değerlendirebilirler.
Eğitimde yaratıcı dramanın önemini şu şekilde özetleyebiliriz ;
*İmgelem ( hayal ) gücünü geliştirir .
*Bağımsız düşünebilmeyi sağlar.
    *İş birliği yapabilme özelliğini geliştirir.
    *Sosyal ve psikolojik duyarlılık yaratır. Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamasını ve hissetmesini ve bu durumun ona iletilmesi sürecine empati adı verilir.
*Dört temel dil becerisini ( konuşma , dinleme, okuma , yazma ) kazandırır,dilin kullanım alanlarını ve kalitesini zenginleştirir
Dil gelişimi ile ilgili hedeflenenler şu şekildesıralanabilir :
- Konuşmada güven

- Konuşma becerisinde gelişme
- Sözcük dağarcığında gelişme
- Düşüncelerin yazılı ve sözlü anlatımında gelişme
- Dinleme becerisinde gelişme
-Farklı sosyal rol ve statülere ilişkin değişik dil biçimlerini kullanabilme
-Okuma becerisini geliştirme
-Yazma becerisini geliştirme
* Sözel olmayan iletişimin öğrenilmesini sağlar.
* Yaratıcılık ve estetik gelişimini sağlar.
* Etik değerlerinin gelişmesine olanak sağlar.
* Kendine güven duyma ,karar verme becerilerinin gelişmesini sağlar.
* Farklı olay ve durumlarla ilgili deneyim kazandırır.
* Kaslarını hareket ettiren yeni yöntemleri bulmayı,denemeyi ve bedenini çok yönlü geliştirmeyi sağlar.
* Çevresindeki canlı ve cansız varlıkları tanıma ve algılamayı öğretir.
* Hata yapma korkusu olmaksızın yeni davranışlar geliştirmeyi sağlar.
* Sanat formlarına duyarlılık göstermeyi sağlar.
* Özellikle doğaçlama çalışmalarında iç tepi ve dürtülerden yaralanmayı öğretir.
* Duygunun sağlıklı bir şekilde boşalımından yararlanmayı sağlar.Bu kontrollü bir birey için oldukça önemlidir
* Duygunun denetlenmesi ,onun bastırılması anlamına gelmez. Bütün insanlar zaman zaman hissettikleri öfke,korku,kaygı,kıskançlık,dargınlık gibi duygularını bu temaların ifade edildiği oyunlarda rol alarak boşaltabilir ve gerilimden kurtulabilirler.
    * Öncelikle kendini tanımasını sağlar.
    * Kendinde bulunan özelliklerle başkalarını karşılaştırabilmeyi sağlar.
* Başkaları ile benzerliklerini keşfetmesini sağlar.
* Kendinde geliştirmek istediği yanlarıyla ilgilenmesini ,kendini eleştirebilmesini sağlar.
* Kendini ifade etmede gerek duyduğu kaynaklara ulaşma gerekliliğini fark ettirir.
* Bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma gelir.
* Kendini ifade etmede güven kazanır.
Çocuğun eleştirel düşünme yeteneğinin gelişmesine katkıda bulunur. Böylece çocukta olay, olgu ve kavramları bir mantık süzgecinden geçirme yeteneği oluşur ve kendisine sunulan her şeyi olduğu gibi kabullenmeden araştırıcı olmaya yönelir.
Yaratıcı dramanın yukarıda sıraladığımız eğitim ortamına ve öğrenci özelliklerine sağladığı yararlardan sonra yaratıcı dramayı yalnızca tiyatral bir teknik olarak düşünemeyiz Yaratıcı drama tiyatral tekniklerden faydalanır ve bireyi eğitme aracı olarak kullanılır. Yaratıcı drama ile birey kendi kendine öğrenir, kendi ve çevresini öğrenir, bilgisini kendi yapılandırır.Öğrenme sürecini kendi değerlendirir. Bireyin ifade, empati kurabilme ve rol yapabilme yeteneklerini geliştirdiği için tiyatral alanlarda kullanılabilir. Bu durumda karşılıklı olarak birbirini destekleyen iki durum ortaya çıkar: Yaratıcı drama oldukça verimli bir eğitim oratmı sağlar, yaratıcı drama tiyatral açıdan bireyin gelişmesini sağlar. Tiyatral açıdan bireyin gelişmesi bir eğitim ortamında bulunmasıyla sağlanır. Bu anlamda birey yaratıcı drama eğitimi aldığı zaman her anlamda kendini geliştirmiş olur fakat her yaratıcı eğitim ortamında bulunan birey rol yapma yeteneğini mükemmel bir şekilde geliştirebilir diye bir kural yoktur. Bunun için bireyin isteği, olumlu tutumu, gerekli altyapısı ve geliştirileye açık bir yeteneğinin olması gerekmektedir.