MEMURUN ÖLÜMÜ

MEMURUN ÖLÜMÜ

Bir gece,mümeyyiz İvan Dimitriç Çerviakov,ikinci sıra koltuklardan birine oturmuş,

dürbünle”Kornevil Çanları”nı seyrediyordu.Çerviakov seyrediyor,mutluluğun en yükseklerine

ulaştığını duyuyordu.Derken birdenbire.Hikayelerde bu”Derken birdenbire”lere sık sık

rastlanır.Yazarların hakları var:Yaşam beklenmedik şeylerle öylesine dolu ki...Derken

birdenbire yüzü buruştu.Gözleri kaydı,soluğu kesildi.Dürbünü gözünden ayrıldı,eğildi ve

Hapşuuu! ...diye aksırdı.Bildiğiniz gibi aksırık,hiçbir yerde,hiç kimseye yasak edilmemiştir.

köylüler de aksırır,emniyet amirleri de aksırır.Çerviakov hiç de bozulmadı,mendili ile ağzını

burnunu sildi,nazik bir insan gibi,kimseyi rahatsız edip etmediğini anlamak için çevresine

bakındı.Ve hemen utanmak zorunda kaldı;önünde birinci sıra koltuklardan birinde oturmakta

olan yaşlı bir beyin kafasını,ensesini eldiveni ile dikkatle silmekte olduğunu,bir şeyler

mırıldandığını gördü.Çerviakov, ihtiyarın ulaştırma bakanlığında çalışan sivil generallerden

Brijalov olduğunu tanımakta gecikmedi.

-Adamın üstünü başını berbat ettim,diye düşündü.Gerçi,benim amirim değil,yabancı,

ama ne de olsa hoş bir şey değil.Özür dilemeliyim.

Çerviakov, öksürdü,gövdesini biraz ileri doğru verdi,generalin kulağına:

• Af buyurun,efendimiz,diye fısıldadı;üstünüzü başınızı berbat ettim.İstemeyerek oldu.
• Zararı yok,zararı yok!...
• Allah rızası için af buyurun! Ama ben.Böyle olmasını istemezdim.
• Ama oturunuz rica ederim.Bırakın da dinleyeyim!..

Çerviakov utandı,alık alık sırıttı,sahneye bakmaya başladı.Tiyatroyu seyrediyor ama,zevk

duymuyordu.İçini bir kurt kemirmeye başlamıştı.Perde arasında Brijalov’a yaklaştı,yanıbaşında

yürüdü,ürkekliğini yenerek mırıldandı:

-Efendimiz,üstünüzü başınızı berbat ettim.Af buyurun!Oysa ben...Hiç de böyle olmasını

istemiyordum.

General:

-Yeter artık canım,ben onu unutmuştum bile,oysa siz boyuna tekrarlayıp duruyorsunuz,

diye söylendi,alt dudağını da hızlı hızlı oynatmaya başladı.

Çerviakov,kuşkuyla generale bakarak:”Unutmuş ama,gözleri hain hain bakıyor,konuşmak

bile istemiyor,”diye düşündü.”Bunun bir doğa yasası olduğunu kendisine kesinlikle anlatmalıyım.

yoksa herif tükürmek istediğimi sanabilir.Şimdi sanmasa bile,sonra sanabilir.”

Çerviakov evine gelince ettiği kabalığı karısına anlattı.Karısı görünüşe göre,olup biteni

pek de umursamadı.Yalnız korktu,ama Birjalov’un bir “Yabancı”olduğunu öğrenince rahat bir

nefes aldı:

-Neyse sen yine gidip ondan özür dile,dedi.Sosyete hayatında nasıl davranılacağını

bilmediğini sanabilir.

-Bütün sorun işte burada ya!Ben özür diledim ama,o biraz tuhaf davrandı.Akla yakın

bir söz söylemedi.Hoş konuşmaya da vakti yoktu ya.

Ertesi gün Çerviakov yeni üniformasını giydi,tıraş oldu,meseleyi Brijalov’a anlatmaya

gitti.Brijalov’un bekleme odasına girince orada birçok ricacılar,bunların arasında da

ricacıların dertlerini dinlemeye başlamış olan Brijalov’u gördü.General, birkaç ricacının

derdini dinledikten sonra gözlerini Çerviakov’a kaldırdı.Mümeyyiz:

-Dün gece”Arkadi”de diye anlatmaya başladı,eğer hatırlarsanız efendimiz,aksırmış ve

istemeyerek üstünüzü başınızı berbat etmiştim.Af...

Sivil general:

-Ne saçma şey..Aman yarabbi,diye mırıldandı ve bir başka ziyaretçiye dönerek:

Siz ne istiyorsunuz? Diye sordu.

Çerviakov sararak:”Konuşmak istemiyor”diye düşündü.”Demek ki kızıyor.Hayır,bunu

böyle bırakmamalıyım..Ona anlatmalıyım.”

Sivil general,son ricacı ile konuşmasını bitirip çalışma odasına yürüyünce,Çerviakov da

arkasından yürüdü.

-Efendimiz,diye mırıldandı,efendimizi rahatsız etmek cesaretinde bulunuyorsam,bu

sadece içimdeki pişmanlık duygusundan ileri geliyor.Siz de bilirsiniz ki efendimiz,isteyerek

yapmadım.

Sivil general,ağlamaklı suratını astı,elinin sallayarak:

-Ama siz benimle düpedüz alay ediyorsunuz!dedi,kapının arkasından kayboldu.

Çerviakov evine giderken şöyle düşündü:”Bunda hiçbir alay yok.Bir türlü anlamıyor,bir de

general olacak.Öyle ise ben de bu palavracıdan af maf dilemem.Canı cehenneme! Ona bir

mektup yazarım.Ama bir daha gitmem,vallahi gitmem.”

Çerviakov evine giderken böyle düşünüyordu.Generale mektup yazmadı.Düşündü,taşındı

ama bu mektubu bir türlü toparlayıp yazamadı.Ertesi gün kendisinin gidip işi anlatması gerekirdi.

General sorgu dolu gözlerini ona diktiği zaman Çerviakov:

-Dün efendimizi,buyurduğunuz gibi,alay etmek için rahatsız etmeye gelmemiştim.Aksırırken

üstünüzü başınızı berbat ettiğim için özür dilemeye gelmiştim.Alay etmek benim ne haddime?

Bizler alay etmeye kalkarsak o zaman,efendime söyleyeyim,insanlara saygı kalır mı?

Mosmor kesilen,sapır sapır titreyen general,birdenbire:

-Defol!....diye bağırdı.

Dehşetinden kireç gibi olan Çerviakov,bir fısıltı halinde:

-Ne buyurdunuz? Diye sordu.

General ayaklarını yere vurarak:

-Defol!....diye tekrarladı.

Çerviakov’un karnında birşeyler koptu.Hiçbir şey görmeden geri geri kapıya gitti,sokağa

çıktı,yürüdü.Bir makine gibi evine gelince,üniformasını çıkarmadan,kanapeye uzandı ve..

Öldü.... Çehov Toplu eserler Engin Yayıncılık

Türkçesi: Hasan Ali Ediz